Muzeum Narodowe w Gdańsku przegląda magazyny i wyciąga z nich dawno niewidziane przez publiczność dzieła, gromadzone w zbiorach przez dziesiątki lat. Będą one pokazywane w ramach serii „Kolekcja”, czyli szeregu wystaw czasowych organizowanych w różnych oddziałach.

Bezcenny zbiór trafił do Gdańska

Tym razem zaprezentowany zostanie bezcenny zbiór malarstwa polskiego z przełomu XIX i XX w. z kolekcji Oddziału Sztuki Nowoczesnej. Zbiór ten trafił do Gdańska wskutek zmian geopolitycznych. Dopiero po 1945 r. w ówczesnym Muzeum Pomorskim zaczęto bowiem gromadzić obrazy artystów polskich. Pierwsze dzieła były darami Ministerstwa Kultury i Sztuki, a działania te miały podłoże natury ideologicznej.

– Chodziło o stworzenie wizerunku Gdańska jako miasta polskiego. W ten sposób budowano nową tożsamość miasta, niejako wtórnie uzupełniając jego muzealne zasoby o dokonania rodzimych twórczyń i twórców. To, co przede wszystkim łączy tę kolekcję, to znane i chętnie oglądane dzieła najważniejszych narodowych malarek i malarzy – informuje Małgorzata Paszylka-Glaza, kuratorka wystawy.

Wystawa w roku wybitnej artystki

Bezpośrednim impulsem do prezentacji tej kolekcji jest również fakt, że patronką roku 2025 jest Olga Boznańska.

– W naszych zbiorach nie mogło zabraknąć obrazów jednej z najważniejszych przedstawicielek sztuki portretu i modernizmu. To właśnie postać tej wybitnej artystki i jej twórczość stała się bezpośrednią inspiracją do naszej opowieści o malarstwie polskim przełomu wieków – zaznacza Małgorzata Paszylka-Glaza.

Wystawa skupi się na dorobku artystów, którzy trwale wpisali się w kanon sztuki narodowej. Prace zgromadzone w gdańskim Muzeum będą reprezentować szerokie spektrum stylów i nurtów: od romantyzmu, poprzez realizm i symbolizm, aż po Młodą Polskę, ukazując bogactwo i różnorodność sztuki tego okresu. Każde z prezentowanych dzieł stanowić będzie nie tylko arcydzieło samo w sobie, ale także świadectwo epoki, która obfitowała w przemiany społeczne, kulturowe i artystyczne.

Na wystawie będzie można podziwiać dzieła takich twórczyń i twórców, jak wspomniana już Olga Boznańska, której portrety do dziś fascynują psychologiczną głębią, oraz Piotr Michałowski, autor scen batalistycznych i dynamicznych portretów konnych – kwintesencji malarstwa romantycznego. Mistrzowski symbolizm odnaleźć będzie można w obrazach Jacka Malczewskiego. Zaprezentowane zostaną także płótna Stanisława Wyspiańskiego, wyróżniające się niezrównaną, dynamiczną kreską, a także dzieła entuzjastów intensywnej plamy barwnej: Józefa Pankiewicza, Juliana Fałata, Władysława Ślewińskiego i Wojciecha Weissa.

Co jeszcze pojawi się na wystawie?

Ekspozycję wzbogacą unikatowe fotografie z początku XX w., pochodzące ze zbiorów Gdańskiej Galerii Fotografii. Prace Jana Bułhaka, jednego z pionierów polskiej fotografii artystycznej, Stanisława Filiberta Fleury’ego oraz Tadeusza Rzący nie tylko dokumentują minioną epokę, ale również same w sobie stanowią dzieła sztuki. Ich obecność pozwoli na głębsze zrozumienie kontekstu wizualnego czasów, w których powstawało prezentowane na wystawie malarstwo.

– Całość zamknie klamra narracyjna w postaci wideoartu i obrazów Katarzyny Swinarskiej, które świadomie wejdą w dialog z postacią Olgi Boznańskiej. Stworzą one fascynującą perspektywę skłaniającą do refleksji nad ponadczasowością sztuki – zapowiada Małgorzata Paszylka-Glaza.

 

Olga Boznańska i… malarstwo polskie XIX i początku XX wieku z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku

  • wernisaż: 2 sierpnia 2025 r., sobota, godz. 17.00
  • wystawa czynna: 2 sierpnia 2025 r. – 29 marca 2026 r.
  • Muzeum Narodowe w Gdańsku: Oddział Sztuki Nowoczesnej (Pałac Opatów)
  • ul. Cystersów 18, Gdańsk-Oliwa