Głównym organizatorem wydarzenia jest Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Tegoroczne Walne Kociewskie Plachandry odbędą się wraz z VII Jarmarkiem Kociewskim.

Walne Kociewskie Plachandry

Niektórzy już wiedzą, niektórzy jeszcze nie, ale wielkimi krokami zbliżają się kolejne Walne Kociewskie Plachandry. Skojarzenia z wędrowaniem i opowiadaniem plotek jest jak najbardziej na miejscu, w końcu od tego się zaczęło. Plachandry to zarówno wędrówka, często bez określonego celu, jak też plotki, ploteczki, współcześnie wyłącznie nieszkodliwe. Wpadajcie poplachandrować do Wirt! Będzie skocznie, smacznie i na pewno pięknie. Kociewskie spotkania mają specyficzną atmosferę, która długo pozostaje w pamięci. Na stoiskach kulinarnych królować będzie szandar oraz… ruchanki z fjutem. Tylko bez skojarzeń, chodzi o racuchy polane miodem z maślanki. Bez czarny, też się pojawi. Z jego owocami kojarzy się koniec lata, a niektórzy robią z niego nie tylko syrop, ale też tradycyjne nalewki. Będzie też konkurs „Mistrzostwa Kociewia KGW na potrawę regionalną”. Kto wie, może lista produktów regionalnych wzbogaci się o kolejny smakołyk?

Jak to się zaczęło?

Pomysł zrodził się w 2017 roku. Wówczas dostrzeżono, że oprócz odbywających się od 1995 roku Kongresów Kociewskich warto zorganizować wydarzenie, które byłoby publiczną celebracją kociewskiej kultury. Kultury ciągle za mało znanej, za mało docenianej a przecież bardzo interesującej, a co najważniejsze – rdzennie pomorskiej, nie mniej niż kaszubska, czy borowiacka. Od 1995 roku odbywają się Kongresy Kociewskie, pomorski sejmik ustanowił 2005 Rokiem Kociewskim, a od 2007 roku Kociewiacy mają swoje święto, przypadające 10 lutego. Nie było jednak cyklicznego wydarzenia, które byłoby okazją do publicznego świętowania, spotkań z twórcami kultury oraz do zwyczajnych rozmów między ludźmi, dla których kultura kociewska jest czymś ważnym albo po prostu wartym uwagi. Pierwsze Walne Plachandry odbyły się w 2018 roku w Piasecznie. Od tamtej pory plachandrują, czyli „mówią się same” i wędrują z miejsca na miejsce, jednakże w celu określonym, jednoznacznie pozytywnym i w swej prostocie pięknym.

Gdzie leży Kociewie i kim są Kociewiacy?

Granice Kociewia nie wszędzie są ostre, zwłaszcza na terenach, gdzie styka się ono z ziemią Kaszubów i Borowiaków. Od Wisły koło Tczewa na zachód i południe, po Czersk i Śliwice z jednego oraz Świecie z drugiego krańca. Jak widzimy, teren Kociewia podzielony jest między dwa województwa. Historycznie Kociewiacy dzielili się na kilka grup regionalnych. W okolicach Pelplina mieszkali Feteracy, na północ od nich Górale i Samburczycy. Śliwice były domeną Piaskarzy, a nad Wisłą mieszkali Olędracy. Bory Tucholskie były zamieszkane z kolei przez Lasaków. Były i są, gdyż jest to podobno jedyny kociewski etnonim będący w użyciu do dzisiaj. Kociewiacy, podobnie jak Kaszubi i Borowiacy są potomkami dawnych Pomorzan. Ponadto przez wieki ich krew i zwyczaje mieszały się z napływowymi Holendrami, Niemcami a także przybyszami z Polski. Te wpływy widać zarówno w miejscowym dialekcie, jak i w nazwiskach miejscowych rodzin, niekiedy bardzo charakterystycznych.

Plachandry? A skąd takie słowo?

Plachandry to zjawisko wspólne dla rodowitych Pomorzan, zarówno współczesnych, jak i dawnych. Borowiacy również plachandrują, a Kaszubi mają swoje plachądrë. Słowo było też używane przez niemieckojęzycznych mieszkańców Prus, zarówno Wschodnich, jak i Zachodnich. Stary słownik pruskich osobliwości językowych wymienia identyczne znaczenia słowa „Plachander” i „plachandern”, jakie do dzisiaj mają nasze „plachandry” i „plachandrowanie”. Co ciekawe, jako prawdopodobny źródłosłów wskazane zostało słowiańskie słowo „płachta”. Słowa mają historie, niekiedy plachandrują przez setki lat ale ciągle pozostają żywe. Tego samego chcemy życzyć kulturze kociewskiej a także wszystkim innym pomorskim tradycjom, zarówno rdzennym, jak i napływowym. Chcemy wej margnóńć na plachandry! Ale pociafrotać, podóndrotać i porzechotać z fejn kipków.

Co w programie?

Program V Walnych Plachandrów Kociewskich – Wirty 14.09.2024 r.

godz. 12.00 – rozpoczęcie Walnych Plachandrów
godz. 12.15 – wręczenie Ambasadorów i Perełek Kociewia
godz. 12.45 – przegląd Zespołów Regionalnych
godz. 12.45– 17.00:

  • konkurs  kulinarny „Mistrzostwa Kociewia KGW na potrawę regionalną”
  • warsztaty artystyczne oraz przyrodniczo-leśne;
  • turnieje: strzelecki i petanque;

godz. 17.00 – Inscenizacja historyczna pt. „A lato było piękne tego roku”
godz. 19.00 – Grupa Teatralna CKiS „Ławica” spektakl pt. „ZA WOLNO”

Zakończenie ok. 21.00

W trakcie imprezy

  • stoiska z rękodziełem regionalnym;
  • kuchnia regionalna;
  • stoisko promocyjne marki „DOBRE Z LASU”;
  • stoiska kulinarne z dziczyzną;
  • miody z kociewskich pasiek;
  • wystawa prac z XVIII Pleneru Artystów Ludowych Pomorza i 4 Pleneru Fotograficznego;
  • ogrody literackie;
  • warsztaty artystyczne oraz przyrodniczo-leśne;
  • strefa atrakcji dla dzieci;