Biała księga to zbiór rekomendacji dotyczących niezbędnych zmian prawnych w związku z przyjazdem do Polski 3 mln uchodźców z Ukrainy. Dokument powstał w efekcie obrad Samorządowego Okrągłego Stołu, który odbył się we Wrocławiu w dniach 8-9 maja 2022 r. Nad białą księgą pracowało ponad 120 osób – samorządowców, organizacji pozarządowych, świata nauki i biznesu.
Rekomendacje trafią teraz do prezydenta Rzeczypospolitej, premiera, marszałków Sejmu i Senatu oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.
To najpilniejsze zmiany
Biała księga zawiera pakiet rekomendacji najpotrzebniejszych zmian prawnych, które są potrzebne do organizowania pomocy i integracji uchodźców. Prawie 220-stronicowy dokument powstał na podstawie 49 działań dotyczących ośmiu dziedzin życia. Chodzi o rynek pracy i gospodarkę, edukację i naukę, ochronę zdrowia i pomoc społeczną, integrację społeczną i działania obywatelskie, mieszkalnictwo, finanse i legislację, bezpieczeństwo i cyberbezpieczeństwo oraz wsparcie dla Ukrainy.
– My, Polacy, byliśmy uchodźcami i jesteśmy narodem emigrantów. Dziś stajemy przed wielką, dziejową szansą. To, jak przyjmiemy naszych gości, zdefiniuje nas na lata. Mam nadzieję, że tej szansy nie zmarnujemy. Bo historia nam tego nie wybaczy – napisał we wstępie do dokumentu Jacek Karnowski, prezydent Sopotu.
Dyskusja nad dokumentem toczyła się podczas Samorządowego Okrągłego Stołu we Wrocławiu. W obradach brała udział delegacja z Pomorza. Oprócz przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, uczestniczyli w niej przedstawiciele aglomeracji trójmiejskiej, Pucka i powiatu sztumskiego.
– Biała księga to efekt ciężkiej pracy na rzecz zmian w naszym kraju – podkreśla Agnieszka Zabłocka, zastępca dyrektora Regionalnego Ośrodka Pomocy UMWP. – Nasz najważniejszy postulat zawarty w pierwszej z dwóch naszych rekomendacji dotyczył wzmocnienia kompetencji samorządu województwa w obszarze wsparcia imigrantów na poziomie regionalnym. Zwłaszcza jeśli chodzi o rynek pracy, pomoc społeczną oraz edukację, w tym międzykulturową, budującą świadomość społeczeństwa o cudzoziemcach – dodaje Zabłocka.
Warto dodać, że takiego dokumentu jeszcze nie było.
– Do tej pory, mimo napływu uchodźców, choćby osiem lat temu, kiedy zaczęła się wojna w Ukrainie o Krym, polski rząd nie przygotował żadnych rozwiązań. Dlatego teraz tak ważne jest wdrożenie białej księgi – zaznacza wicemarszałek województwa pomorskiego Leszek Bonna.
– Całość stanowi założenia dla polityki integracyjnej, opierającej się na zasadach włączenia społecznego uchodźców i migrantów, integracji oraz sprawiedliwości społecznej tak, by Polacy nie czuli się wykluczeni z pomocy i nie rodziły się konflikty wokół uprzywilejowania Ukraińców – mówi Marta Siciarek, koordynator regionalnej polityki imigracyjnej UMWP. Ważne będzie również przygotowanie specjalnej kampanii społecznej, która będzie takie potencjalne napięcia łagodzić.
Biała księga trafi do prezydenta Rzeczypospolitej, premiera, marszałków Sejmu i Senatu oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.
To, co ważne
Według specjalistów zajmujących się rynkiem pracy, pilną potrzebą jest przygotowanie programu powszechnej i intensywnej nauki języka polskiego dla obywateli Ukrainy. Niezbędne jest stworzenie programu finansowego wsparcia przedsiębiorstw, które tworzą nowe miejsca pracy. Ważne jest też m.in. ujednolicenie dostępu do rynku pracy, tworzenie i rozwijanie spółdzielni socjalnych. Z kolei, jeśli chodzi o pomoc medyczną, potrzebne jest zwiększenie finansowania przez NFZ, ułatwienie procedur związanych z prawem do wykonywania zawodów medycznych oraz nostryfikacji dyplomów uchodźców. W kwestii skutecznej pomocy społecznej możliwa będzie ona po wprowadzeniu standardów ochrony dzieci, wsparcia psychologicznego i profilaktyki zdrowia psychicznego oraz wzmocnieniu kadry specjalistów. Wyzwaniem są też kwestie związane z mieszkalnictwem. W tym obszarze potrzebna jest relokacja uchodźców w obrębie kraju i w Europie, gotowość zakwaterowania zbiorowego oraz informacja o sytuacji mieszkaniowej imigrantów. W dłuższej perspektywie chodzi o wykorzystanie pustostanów oraz pozagminnych zasobów mieszkaniowych. Ważna rekomendacja to uelastycznienie zasad najmu i zmiana w finansowaniu polityki mieszkaniowej.
Białą księgę przeczytasz TUTAJ