Historia fotografii reklamowej i mody w dobie PRL-u jest jednym z najsłabiej rozpoznanych epizodów w dziejach polskiej twórczości fotograficznej. Specyfika gospodarczo-polityczna kraju oraz skupienie środowiska fotograficznego wokół celów wyznaczonych przez Związek Polskich Artystów Fotografików powodowały, że działalność komercyjna była marginalizowana i niemal całkowicie pomijana w twórczych życiorysach. Jedną z takich właśnie postaci nieobecnych w omówieniach XX-wiecznej fotografii jest Zbigniew K. Wołyński.

Artysta wyznaczający trendy

Zbigniew K. Wołyński był fotografem wyznaczającym trendy w rodzimym środowisku twórców reklamy. Od połowy lat 50. XX w. do schyłku dekady gierkowskiej jego prace wielokrotnie nabierały charakteru materiału wzorcowego. Stał się też pierwszym polskim teoretykiem fotografii mody, a jego teksty, ilustrowane własnymi pracami, ukazywały się na terenie krajów demokracji ludowej. Pośród nich jednym z najważniejszych był artykuł „Charme und Phantasie” („Wdzięk i fantazja”) opublikowany w niemieckim czasopiśmie „Fotografik” w 1957 r., od którego został zapożyczony tytuł wystawy.

W latach 1956-1958 Wołyński był etatowym fotografem Biura Mody, która to firma stanowiła zalążek legendarnej Mody Polskiej. Pracował dla wielu zleceniodawców, a jego sukcesy na nielicznych ówcześnie wystawach, organizowanych pod hasłami fotografii użytkowej i reklamowej, przyniosły mu szereg nagród i zainteresowanie jego osobą w branży. Momentem kulminacyjnym jego kariery stał się 1972 r., kiedy w trakcie Międzynarodowego Kongresu Reklamy Socjalistycznej w Poznaniu eksponowano jego indywidualną wystawę jako jeden z elementów oprawy plastycznej tego wydarzenia.

– W jego pracach można odnaleźć szereg inspiracji, od wzorów płynących z przedwojennego awangardowego kina i fotografii, przez stylistykę fotografii zachodnich magazynów mody, takich jak: „Vogue” czy „Harper`s Bazaar” po Polską Szkołę Plakatu. Twórczość Zbigniewa K. Wołyńskiego stanowi niewątpliwie jedną z kluczowych części składowych dziedzictwa polskiej fotografii reklamowej drugiej połowy XX w. – mówi Maciej Szymanowicz, kurator wystawy. – Wystawa jest tak zaaranżowana, by ukazać nie tylko dorobek artysty i jego źródła, ale również pokazać kontekst funkcjonowania tego rodzaju prac w dobie Polski Ludowej.

.

„Wdzięk i fantazja”. Moda i reklama w PRL-u w twórczości fotograficznej Zbigniewa K. Wołyńskiego

wernisaż: 25 marca 2022 r., piątek, godz. 18.00
wystawa czynna: do 30 czerwca 2023 r.
Muzeum Narodowe w Gdańsku / Oddział Etnografii
ul. Cystersów 19, Gdańsk-Oliwa