W czasie emisji 24. odcinka „Farwë Kaszëb” poruszony został temat ochrony krajobrazu Kaszub. Początek odcinka został poświęcony wszechobecnym reklamom i banerom, które w znaczący (i często negatywny sposób) wpływają na odbiór przestrzeni. Jednakże od pewnego czasu podejmowane są próby walki z tzw. „szyldozą”.
„Zasadniczo prawo tego nie ogranicza – mówi Elżbieta Gackowska, Główny Projektant w Zespole Osadnictwa i Dziedzictwa Kulturowego PBPR. – Więc jeżeli miasta, wsie, gminy same z siebie postanawiają ograniczyć w jakiś sposób prawo, czyli sporządzić np. dokument, który dotyczy reklam, banerów, płotów, małej architektury to wówczas powstaje lokalne prawo, do którego się wszyscy stosują […].”
Nad tego typu rozwiązaniami pracowały Gdańsk i Sopot, a od pewnego czasu trwają prace także w Żukowie. Niemniej jednak przyjęcie takich uchwał wiąże się często z protestami i brakiem zrozumienia problemu ze strony np. przedsiębiorców.
„Jakieś próby uporządkowania […] nie sprawdzają się – zauważa Jarosław Czochański, Kierownik Zespołu Środowiska i Krajobrazu PBPR. – Następuje sądowe uchylanie uchwał krajobrazowych pod hasłem ograniczania wolności gospodarczej, a nikt nie myśli tym, że ta wolność gospodarcza dla jednych jest wolnością, bo mogą postawić reklamę, a dla drugich nie jest wolnością, bo turyści nie przyjadą tam, gdzie będzie brzydko. I ktoś zyskuje, ale ktoś na tym cierpi.”
W dalszej części programu poruszony został także problem zabudowy na terenie Kaszub, która nie zawsze nawiązuje do historii i kultury regionu.
„Największym problemem jest to, że niestety wykorzystujemy tą swobodę zabudowy wszędzie tam, gdzie chcemy się pobudować – dodaje Jakub Pietruszewski, Dyrektor Pomorskiego Biura Planownaia Regionalnego. […] Problemem jest też to, że się niestety w wielu miejscach pojawiają takie rozwiązania, które totalnie nie pasują do naszego krajobrazu, czyli mówimy tutaj chociażby o karczmach podhalańskich, które są totalnie niezwiązane przecież z Pomorzem, a mamy swoje wzorca architektury. […] Wystarczy pojechać do Parku Etnograficznego we Wdzydzach i widzimy, jak wyglądała karczma. […] To są takie elementy, które mogłyby być w tym naszym krajobrazie. I tego niestety nie ma.”
Program zakończono zwróceniem uwagi na kwestię masowego wyrzucania śmieci w lasach, w których niekiedy wręcz tworzą się małe wysypiska. Zgodnie z danymi przekazanymi przez pana Czarnowskiego, będącego leśniczym w Leśnictwie Podrąbiona, w ubiegłym roku Nadleśnictwo Kościerzyna wyniosło z lasów 244 kubły śmieci, co stanowi równowartość czterech prawie pełnych kontenerów tirów.
Pełen odcinek „Farwë Kaszëb” można obejrzeć pod poniższym linkiem:
https://gdansk.tvp.pl/41865145/farw-kaszb
