Podczas sesji 28 września 2020 r. radni województwa przyjęli uchwały dotyczące zmiany ogrzewania domów w celu redukcji zanieczyszczenia powietrza. Mieszkańcy pomorskich miast w pierwszej kolejności będą musieli podłączyć się do sieci ciepłowniczej lub gazowej, jeżeli istnieje taka możliwość. Na wsiach natomiast obowiązywać będzie m.in. wymiana pieców i kotłów na nowoczesne.
Radni przyjęli uchwały prawie jednogłośnie. Był tylko jeden głos wstrzymujący.
Zasady dla mieszkańców miast
Zgodnie z założeniem uchwały antysmogowej mieszkańcy miast, którzy mają możliwość podłączenia się do sieci ciepłowniczej lub gazowej, nie mogą stosować kotłów na paliwa stałe. Promowane jest podłączanie się do powyższych sieci, ale również można zastosować paliwa wymienione w uchwale (t.j.: paliwa gazowe, gaz LPG, lekki olej opałowy) albo zainwestować w odnawialne źródła energii (instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła), jak również korzystać z energii elektrycznej do ogrzewania budynku. Podczas sesji głos w tej sprawie zabrał marszałek Mieczysław Struk. – Skala problemu jest gigantyczna. W województwie pomorskim mamy ok. 100 tys. kotłowni i emitorów wysokoemisyjnych zanieczyszczających powietrze – mówił. – Warto wspomnieć o powiązaniu zanieczyszczenia środowiska z chorobami cywilizacyjnymi. Pyły w powietrzu wpływaj choćby na choroby układu oddechowo-krążeniowego – zaznaczył marszałek Struk.
Łagodniejsze przepisy na wsiach
Na wsiach priorytet mają sieci ciepłownicze. Nie ma obowiązku korzystania z gminnych sieci gazowych. Tutaj też obowiązuje wymiana źródeł ciepła na nowoczesne. Zgodnie z uchwałą zabrania się spalania węgla brunatnego, węgla kamiennego o uziarnieniu mniejszym niż 3mm, mułów i flotokoncentratów oraz biomasy o wilgotności powyżej 20 proc. – Nie można zamieniać paliwa stałego na paliwo stałe –mówił Mieczysław Struk. — Wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość podłączenia się do sieci ciepłowniczej lub do odnawialnej energii, to jak najbardziej takie działania będą przez samorząd wspierane – dodał marszałek.
Do kiedy wymienić piec i co z kominkami?
Zarówno na wsiach, jak i w miastach z kotłów CO oraz pieców na paliwa stałe można korzystać najpóźniej do lipca 2035 roku (klasa 5 – najwyższa). Piece i kotły o niższej klasie (3 i 4) należy wymienić do września 2026 roku. Te, które nie mają określonej klasy albo są 1 lub 2 kategorii, należy wymienić już do września 2024 r.
Co ważne, jeżeli w domu mamy kominek, który nie jest głównym źródłem ogrzewania, nie trzeba z niego rezygnować. Przestarzałe wkłady warto wymienić na nowoczesne, ekologiczne. Dym z kominka nie może być uciążliwy dla sąsiedztwa. Do spalania w kominku należy używać specjalnego drewna lub olejów (w przypadku biokominków). Trzeba też pamiętać, by rozpalanie w kominku było okazjonalne.
Gdzie szukać wsparcia?
Podstawowym źródłem finansowania wymiany źródeł ciepła jest rządowy program priorytetowy Czyste Powietrze. Więcej informacji o programie znajduje się na stronie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.
Gminy województwa pomorskiego, na terenie których obowiązywać będzie uchwała, będą mogły przystąpić do rządowego programu STOP SMOG, w którym można uzyskać dofinansowanie w wysokości 70 proc. kosztów dla inwestycji polegających na wykonaniu termomodernizacji i wymianie źródła ogrzewania w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych, szczególnie należących do osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.
– Spośród tych 100 tys. emitorów ciepła jest wiele, które dzisiaj nie spełniają żadnych norm, a są użytkowane przez najbiedniejszych mieszkańców naszego województwa – mówił marszałek Struk. – Nie stać ich na to, aby w krótkim czasie osiągnąć efekt, o który zabiegamy. Dlatego przyjęliśmy rozwiązanie rozciągnięte w czasie. Do 1 września 2024 r. wszystkie pozaklasowe kotłownie muszą zostać zlikwidowane. Wydłużyliśmy ten czas o jeden rok wierząc, że do tego czasu mieszkańcy będą mogli skorzystać z unijnego dofinansowania – dodał.
Samorząd województwa pomorskiego będzie dążyć do tego, aby w kolejnej perspektywie finansowej (RPO WP 2021-2027) wesprzeć finansowanie inwestycji dotyczących realizacji uchwały w zakresie, który nie został objęty programem Czyste Powietrze i STOP SMOG – tj. w zabudowie wielorodzinnej (zwłaszcza w sytuacji, gdy nie pojawią się rządowe programy w tym zakresie).