Czy współczesny człowiek jest humanitarny? Wystawa polskich i ukraińskich artystów w Słupsku i Ustce

Ekspozycję można podziwiać do 8 października w Słupsku w Galerii Kameralnej przy ul. Partyzantów 31 a, Baszcie Czarownic przy. ul. F. Nullo 8 oraz w Ustce w CAT przy ul. Zaruskiego 1 a. Kuratorkami wystawy są Edyta Wolska i Oksana Karpovets.

Skąd pomysł na wystawę?

Po wybuchu wojny i agresji Rosji na Ukrainę do Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej zostały zaproszone artystki – uchodźczynie wraz z dziećmi, które przez pół roku znalazły gościnę w naszej instytucji. Podczas ich pobytu – w trakcie licznych spotkań, warsztatów oraz rozmów – narodziła się wstępna koncepcja wystawy „Human”, która wynikła z potrzeby odniesienia się do tematyki wojny w Ukrainie bezpośrednio dotkniętych nią artystek oraz ich bliskich. Autorkami koncepcji projektu są Oksana Karpovets z Ukrainy i dyrektorka BGSW Edyta Wolska. Koncepcja projektu wykracza poza doraźne okoliczności i zakłada prezentację dzieł, które obrazują humanistyczne pęknięcie, jakie dotknęło świat oraz kulturę dużo wcześniej przed agresją Rosji na Ukrainę. Współczesny człowiek żyje z bagażem ciężkich doświadczeń i jako targana wiatrami historii jednostka, która musi scalić świat na nowo. Dlatego celem wystawy jest próba opisania i opowiedzenia świata od nowa. „Human” to projekt, do którego kuratorki – Oksana Karpovets i Edyta Wolska – zaprosiły artystki i artystów pochodzących głównie z Polski i Ukrainy.

Czyje prace będą pokazane?

Na wystawie będzie można podziwiać prace: Terezy Barabash, Yuriy’a Bolsa, Grzegorza Bożka, Piotra Desperaka, Alevtiny Kakhidze Oli Kozioł & Suavasa Lewy’ego, Myra Klochko & Anatoliy’a Tatarenko, Pawła Korbusa, Dmytra Krasnyi’a, Zdzisława Pacholskieo, Sergiy’a Petlyuka, Andriy’a Rachinskiy’ego & Daniila Revkovskiy’ego,  Vasyla Savchenki, Vahrama Mkhitaryana, Ewy Zarzyckiej oraz Krzysztofa Zająca.
Wystawa „Human” ma służyć zintegrowaniu wysiłków artystów na rzecz świata, który daje nam minimum pewności jutra i wzajemnej solidarności. Przebiegające globalnie kryzysy, a w szczególności rosyjska agresja z 2022 r. dowodzą, że człowiek może z dnia na dzień stracić bliskich, a społeczne otoczenie zachwiać się w posadach. „Human” jest projektem, który ma być nowym głosem i nową narracją w jeszcze starym świecie.

Czy humanizm wciąż istnieje?

Mówiąc o wystawie Oksana Karpovets zauważa, że błędne koło katastrof wywoływanych i powtarzanych przez człowieka od tysięcy lat doprowadziło nas do zastoju i podważyło naszą wiarę w ludzkość i przyszłość. Czy cywilizacyjny rozwój humanizmu rzeczywiście nastąpił? Czy też prymitywne ludzkie instynkty dominacji, kontroli i posiadania nie zostaną okiełznane nawet w obliczu zagłady ludzkości i Ziemi?

– Prace prezentowane na wystawie odzwierciedlają powszechne poczucie rychłego samounicestwienia rasy ludzkiej w wyniku nieodwracalnych skutków degradacji środowiska, zagrożenia nuklearnego i wojny w Ukrainie, która w istocie rzeczy wywiera szeroki wpływ na funkcjonowanie całego świata – tłumaczy kuratorka.

Warto podkreślić, że autorzy prezentowanych na wystawie prac nie pozostają biernymi obserwatorami. Artyści analizują punkty styczne pamięci historycznej i społeczno-politycznych realiów teraźniejszości, jednocześnie odrzucając jednostkową melancholię na rzecz wielowymiarowych form krytyki, oporu i obojętności.

– Wystawa jako całość pozbawiona jest utopijnych iluzji oprawionych w antropocentryczną, nowoczesną logikę, a zamiast tego opiera się na dystopijnej perspektywie i uznaniu, że koegzystencji pozostaje z natury rzeczy w konflikcie. To, w jaki sposób wykorzystamy tę konfliktową istotę współżycia, aby rozwiązać środowiskowe i humanitarne kryzysy, z którymi mamy dziś do czynienia, w dużej mierze zadecyduje o przyszłości, w jakiej przyjdzie nam żyć – dodaje Oksana Karpovets.

Oksana Karpovets

Jest historyczką sztuki i kuratorką specjalizującą się w sztuce współczesnej z Europy Wschodniej. Urodziła się na Ukrainie, dorastała na Białorusi, studiowała w Stanach Zjednoczonych. Od 2020 r. mieszkała we Lwowie, gdzie pełniła funkcję wizytującej kuratorki w Centrum Sztuki Jam Factory. Z powodu wojny zamieszkała w Paryżu, gdzie obecnie pracuje nad rozprawą doktorską zatytułowaną „Ukraińska sztuka wideo (1980-2020): Intermedialny instrument emancypacji, ponownej polityzacji i zmiany społecznej” na uniwersytecie w Sorbonie. Artystka pracuje nad kilkoma projektami kuratorskimi. W la Cite Internationale des Arts w Paryżu jest kuratorką wystawy „Kiedy niepojęte nabiera formy”, która prezentuje prace 15 artystów na emigracji z Ukrainy, Syrii, Libanu, Iranu, Białorusi i Myanmaru. W Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej w Polsce jest współkuratorką wystawy Human, prezentującej prace ukraińskich i polskich artystów. Równolegle jest współkuratorką międzynarodowej wystawy Organic Communities w Centrum Sztuki Jam Factory we Lwowie na Ukrainie, która była zaplanowana na jesień 2022 r., ale z powodu wojny została przesunięta na 2024 r.
Odbyła staż zawodowy w Museum of Modern Art w Nowym Jorku i San Francisco Museum of Modern Art w Kalifornii. Dzięki wsparciu stypendium Fulbrighta, w 2018 r. uzyskała tytuł magistra muzealnictwa na uniwersytecie w Nowym Jorku.

Wystawa „Human”

• 7 lipca 2023 r., piątek, godz. 18.00 – wernisaż
• wystawę można oglądać do 8 sierpnia 2023 r.
• Centrum Aktywności Twórczej, ul.  Zaruskiego 1a, Ustka
• Galeria Kameralna, ul. Partyzantów 31 a w Słupsku
• Baszta Czarownic, al. F. Nullo 8 w Słupsku