Z inicjatywny Marszałka Mieczysława Struka, w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego 12 sierpnia 2025 r. odbyło się spotkanie trzech nadmorskich województw, przedstawicieli rządu, samorządu, biznesu oraz nauki w związku z polską prezydencją w Radzie Państw Morza Bałtyckiego.

Głos regionów

Nie raz już trzy nadbałtyckie województwa: warmińsko-mazurskie, pomorskie i zachodnio-pomorskie wspólnie wypowiadały się w kwestiach „bałtyckich”. Tak jest i tym razem.

– Trzy nadmorskie regiony powinny wspólnie mówić i proponować konkretne działania, które będą wspierać polską prezydencję. Dlaczego to tak ważne? Bo coraz więcej kluczowych dla nas spraw ma wymiar ponadregionalny – podkreślał Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.

Polska prezydencja

Już po raz czwarty Polska objęła prezydencję w Radzie Państw Morza Bałtyckiego. W lipcu 2025 przejęliśmy przewodnictwo od Estonii, a za rok przekażemy je Danii. Tym razem prezydencja przypadła na wyjątkowy czas. Nasilające się zmiany klimatyczne i geopolityczne oraz wciąż nierozwiązana kwestia zagrożeń ekologicznych dla Morza Bałtyckiego to tematy wymagające podjęcia pilnych działań. Polska prezydencja skupiać się będzie na trzech filarach: bezpieczny i stabilny region, zrównoważony i prosperujący region oraz tożsamość regionalna. W tych działaniach województwo pomorskie może odgrywać kluczową rolę. Nasze priorytety przedstawił Stanisław Szultka dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego UMWP. Jako najważniejsze z nich wskazał: transformację energetyczną i bezpieczeństwo energetyczne, bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej na Bałtyku, poprawę jakości wód Morza Bałtyckiego, dekarbonizację bałtyckich portów morskich i transportu morskiego oraz innowacje technologiczne dla zielonej transformacji.

– Kluczowe jest wzmocnienie podmiotowości w rejonie Morza Bałtyckiego, którą można osiągnąć poprzez wspólną realizację projektów energetycznych i środowiskowych – podkreślił dyrektor.

O inwestycjach związanych energetyką mówił Jacek Karnowski, wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej.

– Północna Polska staje się miejscem olbrzymich inwestycji energetycznych, szczególnie z Krajowego Planu Odbudowy. Chodzi o port instalacyjny w Gdańsku, porty serwisowe w Łebie i Ustce czy w zachodniopomorskim Darłowie – opisywał Karnowski.

Bezpieczeństwo to podstawa

Morze Bałtyckie staje się jednym z kluczowych obszarów w Europie. Agresja Rosji przeciwko Ukrainie, nasilone działania hybrydowe i dezinformacyjne szczególnie dotkliwie dotykają regionu Bałtyku.

– W związku z tym, że wszystkie państwa członkowskie RPMB należą obecnie do NATO, naturalne wydaje się wykorzystanie tego forum do dyskusji na temat bieżących zagadnień polityki bezpieczeństwa – opisywała Beata Jaczewska, dyrektor Departamentu Współpracy Ekonomicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Jednocześnie RPMB może służyć jako platforma wypracowywania wspólnych stanowisk państw regionu oraz lobbowania za nimi w ramach Unii Europejskiej – m.in. w kwestiach zabiegania o środki europejskie na inicjatywy takie jak Bałtycka Linia Obrony czy Tarcza Wschód.

– Mamy ponad 300 km granicy z Obwodem Królewieckim. I dla nas, dla Warmii i Mazur szczególnie istotne jest właśnie bezpieczeństwo militarne – zaznaczyła Katarzyna Sobiech, wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego.

Działajmy razem

Budowa morskich farm wiatrowych, jako jeden z kluczowych elementów dekarbonizacji, już trwa, a moc pierwszej z nich wyniesie ok. 1,2 GW. Paweł Olechnowicz, doradca prezesa Orlenu wskazywał jednocześnie na potrzebę dekarbonizacji portów.

– Jeden większy statek, który cumuje w porcie, wymaga zasilania prądem, który mógłby zasilić całe miasto przez jeden dzień. Dekarbonizacja to ochrona środowiska i oszczędność pieniędzy – zaznaczył Olechnowicz.

Obecnie trwają też prace projektowe nad rurociągiem, który pozwoli przesyłać zielony wodór wytwarzany w północnej Finlandii do całej Europy Środkowej. Dla polskiego wybrzeża Bałtyku niezmiernie ważna jest również poprawa jakości wód morskich i usunięcie z dna pozostałości broni chemicznej i ropopochodnych. – Broń chemiczna, ropa z zatopionych pod koniec II wojny światowej statków stanowi wielkie zagrożenie katastrofą ekologiczną dla całego Morza Bałtyckiego. Sami nie poradzimy sobie z tym problemem. Międzynarodowa współpraca jest niezbędna – mówił Mieczysław Struk.

Z kolei Maciej Stryjecki z Bałtyckiego Instytutu Transformacji Energetycznej wskazywał na ważność zabezpieczenia infrastruktury krytycznej.

– Podmorskie kable czy gazociągi już nie raz stały się celem sabotażu. Bałtyk jest kluczowy dla dostaw surowców energetycznych dla Polski. Trzeba też pamiętać o tzw. „flocie cieni”, która niesie za sobą nie tylko zagrożenia o charakterze hybrydowym (sabotaż, szpiegostwo), ale również ekologicznym – zaznaczał.

Eksperci z Polski i pozostałych krajów bałtyckich mówią o konieczności jak najszybszego stworzenia wspólnego systemu monitorowania i identyfikacji sprawców sabotażu, a także wspólnych ćwiczeń wojska i cywili oraz opracowania procedur ochronnych i finansowych dla ochrony naszej infrastruktury.

– Cieszę się, że spotkaliśmy się w tak licznym gronie. Jestem przekonany, że wspólnie uda się nam wypracować konkretne rekomendacje, które zainicjują długofalowe działania z korzyścią dla wszystkich mieszkańców naszych regionów i całego Bałtyku. Jednocześnie już teraz zapraszam na październikowe Forum Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego, które odbędzie się w Sopocie – podsumował spotkanie wicemarszałek województwa pomorskiego Leszek Bonna.

Forum Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego

Województwo pomorskie jest gospodarzem Dorocznego Forum Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego (EUSBSR), które odbędzie się w dniach 29–30 października 2025 w Sopocie. Jako organizator, województwo pomorskie wraz z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP współpracuje z Radą Państw Morza Bałtyckiego, zapewniając platformę do wymiany doświadczeń i współpracy na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju całego regionu. Tematem przewodnim Forum będzie szeroko rozumiane bezpieczeństwo regionalne, odzwierciedlone w głównym tytule Forum: Securing the Future: Stronger Together – Building Stability in Times of Uncertainty.

Forum EUSBSR, które zgromadzi ponad 600 uczestników z różnych sektorów, jest kluczowym wydarzeniem umożliwiającym wspólne podejmowanie wyzwań i realizację strategicznych celów regionu Morza Bałtyckiego. W obliczu rosnącej niepewności w Europie i na świecie to spotkanie nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ pozwala budować stabilność i odporność regionu poprzez współpracę i integrację.

Rejestracja na wydarzenie jest dostępna pod linkiem: https://eusbsr.eu/annual-forum/registration/