Samorząd

Minęło 25 lat od powołania samorządu województwa. Uroczysta inauguracja obchodów rocznicowych

Marcin  Szumny
Marcin Szumny
06.06.2023
Minęło 25 lat od powołania samorządu województwa. Uroczysta inauguracja obchodów rocznicowych Fot. Karol Stańczak

W Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku 6 czerwca 2023 r. zainaugurowane zostały obchody 25-lecia samorządu województwa pomorskiego. Podczas tego wydarzenia Jerzemu Grzywaczowi wręczono honorowe wyróżnienie za zasługi dla naszego regionu.

W uroczystościach rocznicowych wzięli udział członkowie Zarządu Województwa Pomorskiego na czele z marszałkiem Mieczysławem Strukiem, radni obecnej i minionych kadencji Sejmiku Województwa Pomorskiego, parlamentarzyści i samorządowcy z całego Pomorza oraz kierownicy wszystkich instytucji, których organem założycielskim jest samorząd województwa pomorskiego. Obecni byli także przedstawicieli świata nauki, kultury i życia gospodarczego oraz organizacji pozarządowych, w tym środowisko Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

Niezmiennie zwróceni „Twarzą ku przyszłości”

Dokładnie 25 lat temu, 5 czerwca 1998 r. Sejm przyjął ustawy, które zmieniły podział terytorialny naszego kraju. Po kilku latach dyskusji, sporów i przetargów politycznych, przeprowadzona została kompleksowa reforma, ustanawiająca m.in. 16 samorządnych regionów, w tym województwo pomorskie w obecnym kształcie.

– Od prawie 25 lat tworzymy i staramy się rozwijać wspólnotę mieszkańców naszego województwa. Troska o jak najlepszą pozycję Pomorskiego w Polsce i Europie, to szczególne zadanie nie tylko dla elit regionalnych: politycznych, gospodarczych czy kulturalnych, ale dla wszystkich Pomorzan. Naszym obowiązkiem jest dalsze pomnażanie zasobności naszej nadmorskiej małej ojczyzny. Oblicze regionu w przyszłych dekadach zależy od naszych pomysłów, konsekwencji, zaradności i umiejętności współpracy – mówił marszałek Mieczysław Struk. – Minęło już 25 lat od powołania samorządu województwa. Sztafeta pokoleń biegnie dalej, więc jak pisał Lech Bądkowski, patron pomorskiej samorządności i patron sali obrad naszego Sejmiku, powinniśmy być niezmiennie zwróceni „Twarzą ku przyszłości”.

„Nic nie jest dane raz na zawsze…”

Grzegorz Grzelak, były przewodniczący Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego i Sejmiku Województwa Pomorskiego, a obecnie jego wiceprzewodniczący, przypomniał na jakich zasadach zbudowany został samorząd terytorialny w Polsce.

– Samorząd stał się niezbędnym elementem demokratycznego państwa prawnego, a jego istnienie w tej formie jest zasadą ustrojową państwa polskiego. Po 25 latach musimy jednak wrócić do pewnych podstawowych pojęć, m.in. do zasady subsydiarności, o której mówi Europejska Karta Samorządu Terytorialnego. Ta zasada jest jak diament wśród innych zasad towarzyszących rozwojowi naszych samorządów. Polega na tym, że obywatele rządzą się swoimi sprawami w granicach prawa, a państwo podejmuje tylko te działania , których sami obywatele wykonać nie potrafią lub nie mogą – zaznaczył Grzegorz Grzelak.

W takim rozumieniu samorząd regionalny to ważny element decentralizacji systemu zarządzania państwem. Niestety, w ostatnich latach pojawiło się w naszym kraju zjawisko zwane recentralizacją. Dotyczy ono m.in. ograniczania kompetencji samorządów, ograniczania ich dochodów własnych (w szczególności miast i gmin), a także zastępowania ubytków w dochodach samorządów przy pomocy rządowych funduszy celowych.

– Można więc powiedzieć, że nic nie jest dane raz na zawsze… – podsumował Grzegorz Grzelak.

Współcześni Pomorzanie. Jacy jesteśmy?

Inauguracji obchodów 25-lecia samorządu województwa pomorskiego towarzyszył okolicznościowy wykład prof. Cezarego Obracht-Prondzyńskiego zatytułowany „Współcześni Pomorzanie – tożsamość, postawy, przekonania (o sobie i innych)”, przygotowany w oparciu o badania socjologiczne przeprowadzone w ostatnim czasie wśród mieszkańców regionu. Co z nich wynika?

– Przede wszystkim bardzo wysoki stopień identyfikacji z Pomorzem. Kiedy przypomnimy sobie, że nasz region złożony jest z wielu społeczności, wielu różnych nowych kultur, które stworzyły się po 1945 r., to fakt, że wszędzie na Pomorzu jest tak silna identyfikacja, stanowi w jakiejś mierze sukces 25 lat samorządu województwa – stwierdził prof. Cezary Obracht-Prondzyński. – Dodatkowo, aż 78 proc. osób twierdzi, że są dumni z tego, że są mieszkańcami Pomorza. Jest to bardzo wysoki wskaźnik. Generalnie jesteśmy zadowoleni z jakości życia w tym województwie oraz przekonani, że u nas po prostu żyje się lepiej niż w innych regionach kraju.

Dla mieszkańców Pomorza najważniejszymi wartościami jest wszystko to, co jest związane z rodziną, zdrowiem i uczciwym życiem. Liczy się też samorządność, rozumiana nie tylko jako sprzeciwianie się centralizmowi, ale również jako wiara we własne możliwości, sprawczość działania i poczucie udziału w decydowaniu o losach naszych małych ojczyzn.

– Chciałbym, żeby to zapadło głęboko w pamięć wszystkim samorządowcom. Musicie zapomnieć o byciu tylko sprawnymi menedżerami. Dla ludzi ważniejsze są konsultacje, dialog i rozmowa niż najszybsze podejmowanie decyzji. Jeśli nie będziecie rozmawiali, nie będziecie traktowali mieszkańców w sensie podmiotowym, to ten technokratyzm zabije demokrację, nie tylko w wymiarze lokalnym – przestrzegał prof. Cezary Obracht-Prondzyński.

Honorowe wyróżnienie dla Jerzego Grzywacza

Ważnym punktem uroczystości rocznicowych było wręczenie Jerzemu Grzywaczowi najwyższego odznaczenia w naszym samorządzie regionalnym, czyli Honorowego Wyróżnienia za Zasługi dla Województwa Pomorskiego. Uchwałę o jego przyznaniu Sejmik podjął jednomyślnie – ponad wszelkimi podziałami.

Jerzy Grzywacz urodził się w 1929 r. w Grudziądzu. W czasie okupacji należał do Szarych Szeregów i walczył w powstaniu warszawskim. Po wojnie ukończył fizykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu i tam też obronił doktorat. Aż do emerytury był kierownikiem Zakładu Fizyki Ogólnej na Uniwersytecie Gdańskim. W grudniu 1970 r. uczestniczył w protestach robotników na ulicach Gdańska. Od września 1980 r. był członkiem władz „Solidarności” na Uniwersytecie Gdańskim. Po wprowadzeniu stanu wojennego aktywnie działał w konspiracji. W 1984 r. objął stanowisko prodziekana Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego UG, z którego po roku został zdjęty z przyczyn politycznych. W 1989 r. uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Był współtwórcą Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Sopocie i z jego listy został w 1990 r. radnym, a także przewodniczącym Rady Miasta Sopotu.

W latach 1998-2002, czyli w pierwszej kadencji Sejmiku Województwa Pomorskiego, Jerzy Grzywacz był radnym z listy Akcji Wyborczej Solidarność. Otwierał pierwsze posiedzenie Sejmiku pełniąc funkcję radnego seniora, a następnie kierował Komisją Współpracy Zagranicznej i Międzyregionalnej. Szczególnie zaangażował się w nawiązanie współpracy pomiędzy województwem pomorskim a Środkową Frankonią w Niemczech. Jest ona kontynuowana do dziś i wiele gmin pomorskich współpracuje z samorządami Środkowej Frankonii.

– Jestem wdzięczny sejmikowi pomorskiemu za to wyróżnienie, bo dwunastoletnia działalność w samorządzie była dla mnie ważną rzeczą – podkreślił Jerzy Grzywacz. – Serdecznie dziękuję i życzę wszystkim satysfakcji z waszej ciężkiej pracy na rzecz naszego regionu.

Wyróżnienia z okazji 25-lecia samorządu województwa

Samorządowcom, którzy od wielu lat sprawują swoją funkcję i cieszą się zaufaniem mieszkańców Pomorza, wręczono wyróżnienia z okazji 25-lecia samorządu województwa pomorskiego.

Statuetki Gryfa Pomorskiego odebrali wójtowie: Tadeusz Kobiela z Sierakowic (wójt od 1990 r.), Jerzy Lewi-Kiedrowski z Tuchomia (wójt od 1990 r.), Zbigniew Walczak z Gniewina (wójt od 1990 r.), Jarosław Wejer z Luzina (wójt od 1992 r.), Roman Brunke z Karsina (wójt od 1994 r.), Leszek Kuliński z Kobylnicy (wójt od 1998 r.), Andrzej Wyrzykowski z Przodkowa (wójt od 1998 r.) oraz Tadeusz Puszkarczuk z Pucka (wicewójt gminy wiejskiej od 1994 r., wójt od 2000 r.), burmistrzowie: Andrzej Krzysztofiak z Kwidzyna (burmistrz od 1998 r.) oraz Leszek Tabor ze Sztumu (burmistrz od 1998 r.), prezydent Gdyni Wojciech Szczurek (prezydent od 1998 r.), a także starosta człuchowski Aleksander Gappa (starosta od 1998 r.).

Gryfa Pomorskiego otrzymali również byli szefowie samorządu województwa: Jan Zarębski – marszałek województwa pomorskiego w latach 1998-2002, Jan Kozłowski – marszałek w latach 2002-2010 oraz Grzegorz Grzelak – przewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego w latach 2000-2002.

Na zakończenie uroczystości uczestnicy mogli wysłuchać koncertu orkiestry symfonicznej Polskiej Filharmonii Bałtyckiej wraz z solistą – skrzypkiem wirtuozem Konstantym Andrzejem Kulką.

Zobacz również