Ta mała i, wydawałoby się, niepozorna miejscowość przy bliższym poznaniu zaskakuje swoją wyjątkową urodą oraz bogatą ofertą turystyczną. Swołowo warto odwiedzić, aby zobaczyć charakterystyczne „domy w kratę”, a także przekonać się, jak wyglądało życie codzienne na dawnej pomorskiej wsi.
Swołowo to wieś położona na Pomorzu Środkowym, około 14 km na północny-zachód od Słupska. Zalicza się ją do najstarszych miejscowości na ziemi słupskiej, a pierwsze pisemne wzmianki o niej pochodzą z początku XIII w. Do dziś zachowała swój historyczny, sięgający średniowiecza, układ przestrzenny. Pośrodku wsi znajduje się owalny plac z małym stawem, przy którym stoi niewielki kościół, a wokół rozsiane są chłopskie zagrody i chałupy.
Stolica „Krainy w kratę”
Wśród oryginalnej zabudowy, pochodzącej z XIX i początków XX w., dominują „domy w kratę”. W ich konstrukcji widoczne są drewniane belki pokryte czarną smołą, natomiast wypełnienia między nimi pobielono wapnem. To właśnie nadawało im charakterystyczny, kraciasty wygląd. W ten sposób wznoszono wiejskie chałupy i obiekty gospodarcze, jak również szkoły, kościoły czy dwory szlacheckie. Można je spotkać w wielu nadmorskich miejscowościach, jednak to właśnie Swołowo uchodzi za stolicę „Krainy w kratę”. Nosi także dumny tytuł Europejskiej Wsi Dziedzictwa Kulturowego.
Fot. pomorskie.travel
Do zamożniejszych mieszkańców Swołowa należały niegdyś czworoboczne zagrody. Wiele z nich zachowało się do dziś. Charakterystycznym elementem takiej zagrody pozostaje, usytuowany od strony drogi, budynek bramny. Wewnątrz znajduje się spore podwórze. Po jego jednej stronie mieści się stodoła, a po drugiej – obora. Całość domyka dom mieszkalny, za którym zlokalizowany jest ogród wraz z sadem rozciągającym się aż do pasa pola uprawnego.
W zagrodzie Albrechta
Jedna z takich zagród była niegdyś własnością rodziny Albrechtów. W 2002 r. zabytkowy obiekt przejęło Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, rozpoczynając jego odbudowę. W wyremontowanych wnętrzach chałupy ukazane jest wyposażenie domu bogatego pomorskiego chłopa z początków XX w. W stodole można zobaczyć maszyny i narzędzia rolnicza oraz sprzęt używany do prac gospodarskich. Z kolei w oborze nadal hodowane są zwierzęta (konie, owce, kury, gęsi i kaczki), a na piętrze urządzono ekspozycję dotyczącą browarnictwa i tradycji warzenia piwa w Swołowie. Całość stanowi obecnie Muzeum Kultury Ludowej Pomorza.
-
- Fot. pomorskie.travel
Poznając życie codzienne na dawnej pomorskiej wsi zwiedzający mogą też skorzystać z bogatej oferty edukacyjnej, wziąć udział w lekcjach muzealnych i ciekawych warsztatach. Każdy może się sprawdzić w pracach przy zwierzętach gospodarczych, młóceniu zboża, siekaniu słomy czy gotowaniu na starej kuchni kaflowej. Dodatkowo, organizowane są pokazy wypieku chleba i pracy kowala.
Co roku w Swołowie odbywa się wiele imprez plenerowych, spotkań kulinarnych i koncertów. Do najpopularniejszych należą m.in. sierpniowe święto Matki Boskiej Zielnej, konkurs na najlepszą domową nalewkę oraz listopadowy festyn „Na św. Marcina najlepsza pomorska gęsina”, przyciągający smakoszy gęsiego mięsa z całego kraju. Warto zatem uwzględnić urokliwe Swołowo nie tylko w planach na letnie podróże, ale także udać się tam z wizytą w pozostałe pory roku.
