Kultura

Artystyczny eksperyment odtworzenia tradycji słuchania muzyki. Festiwal Organy Plus+

02.10.2020
Członkowie Goldberg Baroque Ensamble z instrumentami muzycznymi

Dziewięć jesiennych koncertów – cztery premierowe wydarzenia i pięć propozycji festiwalowych zamkniętych klamrą gdańską – będzie można wysłuchać od 2 do 14 października po raz pierwszy na nowych instrumentach, w trzech kościołach: św. Trójcy, św. Jana i św. Jana Bosko.

Światowej sławy wykonawcy, oryginalne dawne instrumenty, dawne techniki wykonawcze, niezmieniona od stuleci akustyka gotyckiego kościoła św. Trójcy oraz neogotyckiego kościoła św. Jana Bosko, unikatowe wnętrze kościoła św. Jana, oryginalne umiejscowienie muzyków na jedynym w Polsce lektorium, wreszcie muzyka niesłyszana nigdzie indziej w Polsce sprawią, że słuchacze będą się czuli jak uczestnicy wydarzeń muzycznych sprzed wieków.

VI Festiwal Organy Plus+

Festiwal Organy Plus+ odbywa się wiosną i jesienią. W tym roku, w związku z pandemią koronawirusa, czerwcowe koncerty zostały przeniesione na październik. Wzrost zachorowań w ostatnich dniach spowodował, że Gdańsk został zaliczony do tzw. żółtej strefy. Z powodu nowych obostrzeń sanitarnych, mniej słuchaczy będzie obecnych na koncertach, ale nie wpłynie to na przebieg festiwalu.

To już szósta edycja festiwalu, podczas której będzie można posłuchać pięknej muzyki rozbrzmiewającej nie tylko z jedynego w Polsce muzycznego lektorium w niezmienionej od 500 lat gotyckiej akustyce kościoła Świętej Trójcy, ale także w oryginalnie zachowanym XIX-wiecznym kościele neogotyckim na gdańskiej Oruni oraz w pieczołowicie zrekonstruowanym wnętrzu gotyckiego kościoła Świętego Jana w sposób nieosiągalny nigdzie indziej.

Wiele elementów festiwalu się nie zmieni – artyści przygotowali specjalne, dedykowane tym miejscom i instrumentom programy. Będzie to niezapomniana podróż w czasie do XIX, XVIII, XVII, a nawet XVI stulecia wraz z unikatowym brzmieniem historycznych instrumentów.

9 koncertów w 3 świątyniach

Oprócz koncertów na wspaniałych organach barokowych we franciszkańskim kościele św. Trójcy w Gdańsku, po raz pierwszy będzie można wysłuchać w Centrum św. Jana dwóch koncertów na organach klasycznych, a w kościele oo. Salezjanów pw. Świętego Jana Bosko na Oruni również dwóch koncertów, ale na organach późnoromantycznych.

Organy Plus+ artystycznie nawiązują do idei rekonstrukcji. Koncerty tylko z nazwy są wydarzeniami, do których przyzwyczaiły nas sale koncertowe. W rzeczywistości są artystycznym eksperymentem, próbą odtworzenia nie tylko samej muzyki w kształcie jak najbardziej zbliżonym do pierwowzoru, ale również próbą odtworzenia tradycji słuchania i sytuacji muzycznej, które miały miejsce w dawnym Gdańsku. W trakcie jesiennej edycji muzyka organowa będzie rozbrzmiewać w szerokim kontekście historii Gdańska, instrumentalistów, wokalistów, zespołów wokalnych i instrumentalnych.

Cztery premierowe wydarzenia

Koncerty rozpoczną się w piątek, 2 października 2020 r. o godz. 19.00 we franciszkańskim kościele pw. św. Trójcy mocnym zderzeniem kultury lokalnej i spoza naszego regionu. Wybitny organista śląski Marek Pilch i niezwykły męski zespół wokalny Stolzer Ensemble przygotowali program złożony z dzieł organowych gdańskiego organisty i kompozytora Daniela Magnusa Gronaua, który na początku swojej artystycznej kariery był organistą w kościele św. Anny, należącym do kompleksu klasztornego św. Trójcy, oraz XVI- i XVII-wiecznych dzieł wokalnych ze zbiorów śląskich, także opartych na chorale protestanckim.

W sobotę, 3 października 2010 r. o godz. 19.00 w kościele św. Trójcy rozpocznie się po raz pierwszy w Polsce nowa seria koncertów prezentujących chronologicznie twórczość organową Jana Sebastiana Bacha. W ten sposób wraz z Andrzejem Szadejką – dyrektorem artystycznym festiwalu oraz Michałem Grabczukiem – utalentowanym młodym barytonem, słuchacze będą mogli obserwować krok po kroku, jak rodził się i rozwijał muzyczny geniusz wielkiego kompozytora. Dwa kolejne koncerty przeniosą uczestników do epok, które dotychczas na festiwalu nie były prezentowane.

W niedzielę, 4 października 2020 r. o godz. 16.30 wystąpi młody polski organista Marek Fronc z Wrocławia. Wraz z nim zagra znany gdański trębacz Paweł Hulisz. Obaj muzycy zaprezentują w kościele oo. Salezjanów na Oruni późnoromantyczną muzykę kompozytorów frankofońskich przełomu XIX i XX wieku. Oprócz polskiego debiutu belgijskiego muzyka atrakcją będzie też program, w którym oprócz dzieł uznanych kompozytorów, np. Cesara Francka, pojawią się również nieznane kompozycje premierowe, przygotowane specjalnie na ten koncert.

Pierwszy przedłużony weekend festiwalowy  zakończy się w poniedziałek, 5 października 2020 r. o godz. 19.00 w Centrum Św. Jana koncertem monograficznym wybitnego niemieckiego organisty, profesora akademii muzycznej w Kolonii – Andreasa Rothkopfa. Jako wybitny znawca muzyki klawiszowej Roberta Schumanna muzyk ten w 210. rocznicę śmierci kompozytora zaprezentuje wszystkie jego dzieła na organy i fortepian pedałowy na nowo zrekonstruowanych organach z 1761 r., których stylistyka jest charakterystyczna dla muzyki tego niemieckiego romantyka.

5 festiwalowych propozycji

Po czterech premierowych wydarzeniach zaplanowano trzy dni przerwy. W piątek, 9 października 2020 r. o godz. 19.00 druga seria koncertów w stylistyce romantycznej rozpocznie się w kościele św. Jana. Osią repertuarową koncertu będzie twórczość i postać duńskiego kompozytora z początku XIX w. – Nielsa Gadego, który wywarł wpływ na wielu innych skandynawskich i niemieckich kompozytorów. Utwory kompozytora, jemu dedykowane oraz jego własne transkrypcje kompozycji Jana Sebastiana Bacha, wykona duet krakowskich organistów – profesor tamtejszej Akademii Muzycznej Andrzej Białko oraz jego żona Jadwiga Kowalska. Po raz drugi będzie można się przekonać, jak znakomicie wyprzedzała swoją epokę i fantastycznie sprawdza się w muzyce wczesnoromantycznej stylistyka brzmieniowa gdańskich organów zbudowanych w 2. połowie XVIII.

W sobotę, 10 października 2020 r. o godz. 19.00 w kościele św. Trójcy po raz pierwszy na festiwalu wybrzmią dźwięki gdańskich kantat XVIII-wiecznych. Goldberg Baroque Emsemble oraz międzynarodowi soliści Ingrida Gapova – sopran, David Erler – alt, Georg Poplutz – tenor oraz Thilo Dahlmann – bas wykonają po raz pierwszy po prawie 300 latach kantaty świeckie gdańskiego kapelmistrza Johanna Christiana Balthasara Freislicha, w tym kantatę gimnazjalną, która była wykonywana w tym wnętrzu 260 lat temu.

W niedzielę, 11 października 2020 r. o godz. 16.30 w kościele na Oruni słuchacze podążą późnoromantycznym tropem wraz z jednym z najwybitniejszych polskich organistów – Karolem Gołębiowskim oraz jego gościem – niezwykłą sopranistką Agatą Wiśniewską. W programie premierowego koncertu swoisty pojedynek dwóch twórców przełomu XIX i XX w. – zapatrzonego w przyszłość twórcy „Roty” – Feliksa Nowowiejskiego oraz rozkochanego w twórczości Bacha – Maxa Regera.

Drugi przedłużony weekend zamknie się akcentem muzycznym naszych południowych sąsiadów. W poniedziałek, 12 października 2020 r. o godz. 19.00  we franciszkańskim kościele dwóch krakowskich artystów – Wacław Golonka na organach i Zbigniew Pilch na skrzypcach barokowych – zabierze słuchaczy do XVIII-wiecznych Czech i na Morawy – krainy, z której w owym czasie wywodziło się wielu muzyków o europejskiej renomie.

W środę, 14 października 2020 r. o godz. 19.00 w przepięknym prezbiterium kościoła św. Trójcy zespół Goldberg Baroque Ensemble, tym razem z polskimi solistami – sopranistką Anną Zawiszą, alcistką Heleną Poczykowską, tenorem Sebastianem Machem oraz basem Dawidem Biwo, zaprezentują premierowo monograficzny koncert kantat Johanna Theodora Roemhildta ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej – kompozytora, który nigdy w Gdańsku nie był, ale jego dzieła były tutaj często wykonywane, o czym świadczy największy w Europie zbiór utworów zachowanych właśnie w Gdańsku.

Zobacz więcej informacji i program znajdują się na stronie internetowej  Festiwalu Organy Plus

Zobacz również