Portal Samorządu Województwa Pomorskiego
W 1918 roku zostało powołane Stowarzyszenie Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi Bandera Polska, które było pierwszą w historii Polski organizacją społeczną o profilu morskim i rzecznym. Stowarzyszenie, które przerodziło się później w Ligę Morską i Rzeczną, w rocznicę 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości świętuje 100 lat istnienia.
Działacze stowarzyszenia od momentu powstania z dużym zaangażowaniem dążyli do odbudowy Rzeczypospolitej Polskiej po 123-letniej niewoli. Udało się im od podstaw zbudować gospodarkę morską, żeglugę śródlądową, marynarkę wojenną, kulturę morską i rzeczną, turystykę wodną. Efekty te osiągnęli dzięki ścisłej współpracy z Prezydentami RP, rządami RP, Sejmem i Senatem.
Budowa morskiej Polski od podstaw
W okresie tworzenia się państwowości polskiej, członkowie stowarzyszenia zaproponowali społeczeństwu polskiemu budowę od podstaw Polski morskiej oraz rozwój żeglugi śródlądowej. Współpracując z władzami II Rzeczypospolitej, w tym z naczelnikiem państwa Józefem Piłsudskim, tworzyli organizacje i instytucje rzeczne, marynarkę wojenną instytucje morskie, wspierając je kadrowo.
Towarzystwo Liga Żeglugi Polskiej
W niespełna rok po utworzeniu stowarzyszenie Bandera Polska przekształciło się w Towarzystwo Liga Żeglugi Polskiej. Członkowie ligi od tej pory włączyli się w opracowanie przepisów prawa morskiego i żeglugowego o morskiej banderze handlowej. Przyczynili się do zorganizowania szkoły dla marynarzy w Kazuniu, którą ukończyło 300 absolwentów. Liga brała udział w ważnych dla Polski uroczystościach, w tym w zaślubinach Polski z Morzem Bałtyckim w Pucku (10 lutego 1920 roku). A na skutek zabiegania Ligi Żeglugi Polskiej, Sejm RP 23 września 1922 roku podjął uchwałę o budowie portu handlowego w Gdyni.
Liga Morska i Rzeczna
27 kwietnia 1924 roku stowarzyszenie po raz kolejny zmieniło nazwę na tę, która obowiązuje do dzisiaj. Liga Morska i Rzeczna z prezesem wiceadmirałem Kazimierzem Porębskim tworzyła programy rozwoju żeglugi śródlądowej, gospodarki morskiej i turystyki wodnej. Zainicjowała budowę portu w Tczewie oraz przygotowała programy szkoleniowe dla marynarzy.
27 października 1930 roku Liga Morska i Rzeczna przekształciła się w Ligę Morską i Kolonialną. Prezesem Zarządu Głównego wybrano generała Gustawa Orlicz – Dreszera. Przyjęto hasło programowe: „Nie ma Polski bez morza i nie ma morza bez floty wojennej”.
Trudne czasy komuny
Działacze Ligi Morskiej nie mieli zamiaru poddać się propagandzie komunistycznej, dlatego zostali poddani ostrym działaniom represyjnym przez ówczesne władze komunistyczne. Inżynierowi Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu zabroniono mieszkać w Sopocie i Warszawie, prezesa Zarządu kontradmirała Adama Mohuczego wtrącono do więzienia, gdzie, w skutek tortur, zmarł.
10 maja 1953 roku decyzją Biura Politycznego PPR zlikwidowano Ligę Morską poprzez przyłączenie do Ligi Przyjaciół Żołnierza. Decyzja ta podjęta została wbrew zapisom statutowym Ligi Morskiej. Przez następne lata zacierano pamięć o dokonaniach działaczy Ligi Morskiej i Rzecznej.
Reaktywacja stowarzyszenia
Dzięki staraniom ruchu „Solidarność” udało się odtworzyć stowarzyszenia Liga Morska. W 1981 roku podczas II Kongresu Kultury Morskiej w Gdyni odbył się pierwszy, po blisko 30 latach przerwy, Walny Zjazd Delegatów. Tam podjęta została uchwała o reaktywowaniu Ligi Morskiej. Nowy zarząd z dr Przemysław Smolarkiem na czele zaczął odbudowywać struktury stowarzyszenia, które przed likwidacją liczyło ponad pół miliona członków. W 1999 roku została też przywrócona nazwa stowarzyszenia Liga Morska i Rzeczna.
Przez 100 lat działalności członkowie i sympatycy Ligi Morskiej i Rzecznej wciąż są wierni celom, które zostały przyjęty przez pierwszych założycieli ligi.
Te cele to przede wszystkim rozwijanie świadomości morskiej Polaków, propagowanie tradycji marynarki wojennej i handlowej i działanie na rzecz umocnienia patriotyzmu oraz podtrzymywania tradycji narodowych. Poza tym od stu lat liga zajmuje się rozwojem marynarki wojennej, upowszechnianiem kultury morskiej, turystyki wodnej, sportów wodnych oraz prowadzeniem współpracy z Polakami na uchodźstwie.
